در دنیای عکاسی، اصطلاحات مختلفی برای توصیف انواع بزرگنمایی و نزدیک شدن به سوژه‌ها استفاده می‌شود. سه اصطلاح رایج در این زمینه «عکاسی ماکرو»، «عکاسی میکرو» و «عکاسی کلوزآپ» هستند. هرکدام از این سبک‌های عکاسی ویژگی‌های خاص خود را دارند و تفاوت‌های مهمی میان آن‌ها وجود دارد. در این مقاله، قصد داریم به تفاوت‌های اصلی میان این سه سبک پرداخته و توضیح دهیم که هرکدام چه کاربردهایی دارند و از چه تجهیزاتی برای آن‌ها می‌توان استفاده کرد.
تفاوت عکاسی ماکرو، میکرو و کلوزآپ چیست؟
آیا میان عکاسی ماکرو، میکرو و کلوزآپ تفاوتی وجود دارد؟ یا اینکه این اصطلاحات در عمل یکسان هستند؟ در این مقاله، تفاوت‌های این سه سبک عکاسی را بررسی می‌کنیم و همچنین تجهیزاتی را معرفی خواهیم کرد که می‌توانند به شما در ثبت تصاویر بهتر کمک کنند.
عکاسی کلوزآپ چیست؟
اصطلاح «عکاسی کلوزآپ» تعریف علمی مشخصی ندارد. این واژه به‌طور کلی به تصاویری اطلاق می‌شود که سوژه را نزدیک‌تر و واضح‌تر از آنچه در نگاه معمول می‌بینیم، نمایش می‌دهند.
اما کلوزآپ دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟ از این نوع عکاسی می‌توان برای نشان دادن جزئیات یک چهره، گل یا حتی سطح ماه استفاده کرد. نکته مهم در عکاسی کلوزآپ، نزدیکی فیزیکی به سوژه نیست، بلکه میزان میدان دید (Field of View) است.
برای گرفتن عکس کلوزآپ از چه نوع لنزی استفاده کنیم؟
واقعیت این است که تقریباً هر لنزی قادر است عکس کلوزآپ ثبت کند. تنها کاری که باید انجام دهید این است که به سوژه نزدیک‌تر شوید یا از قابلیت زوم لنز خود استفاده کنید.
برای مثال، برای ثبت یک عکس کلوزآپ از ماه می‌توانید روی آن زوم کنید، یا در مورد سوژه‌ای کوچک‌تر، تنها کافی‌ست به آن نزدیک شوید. اما یک محدودیت وجود دارد: “بیشتر لنزها تا فاصله خاصی قادر به فوکوس هستند. به این محدودیت “حداقل فاصله فوکوس” گفته می‌شود. در صورتی که بیش از حد به سوژه نزدیک شوید، تصویر تار خواهد شد و فوکوس از دست می‌رود.
تفاوت کلوزآپ و عکاسی ماکرو
در عکاسی معمولی، تصویری که روی سنسور دوربین ثبت می‌شود، معمولاً بسیار کوچک‌تر از اندازه واقعی سوژه است.
برای مثال، درختی با ارتفاع ده متر ممکن است تنها به اندازه یک سانتی‌متر روی سنسور ظاهر شود. این یعنی نسبت بزرگنمایی تقریباً یک به هزار را خواهیم داشت.
هرچه به سوژه‌های کوچک‌تر نزدیک‌تر شویم، اندازه تصویر روی سنسور به اندازه واقعی آن در واقعیت نزدیک‌تر می‌شود.
در نهایت، زمانی فرا می‌رسد که آن‌قدر به سوژه نزدیک شده‌ایم که می‌توانیم آن را در فوکوس نگه داریم و تصویری هم‌اندازه با خود سوژه ثبت کنیم. در این مرحله، نسبت تصویر یک به یک می‌شود که به آن «اندازه واقعی» (Life-Size) یا «بزرگنمایی یک برابر» گفته می‌شود. از این نقطه به بعد، عکاسی کلوزآپ به عکاسی ماکرو تبدیل می‌شود.
تعریف ماکرو در عکاسی و تفاوت آن با کلوزآپ
در عکاسی، اصطلاح ماکرو زمانی به کار می‌رود که اندازه تصویر روی سنسور برابر یا بزرگ‌تر از اندازه واقعی سوژه باشد.
با این حال، مشاهده لنزهایی با برچسب “Macro” که در واقع تنها قابلیت کلوزآپ دارند و به مقیاس واقعی نمی‌رسند، امری غیرمعمول نیست.
لنز ماکرو واقعی باید بتواند تصویری با بزرگنمایی ۱:۱ یا بیشتر تولید کند. برخی لنزهای تخصصی ماکرو حتی توانایی ثبت تصاویری تا ۱۰ برابر بزرگ‌تر از اندازه واقعی سوژه را دارند. به این نوع بزرگنمایی، مقیاس 10:1 گفته می‌شود که بیشترین مقدار ممکن پیش از ورود به دنیای میکروسکوپ‌ها به شمار می‌رود.
تجهیزات لازم برای عکاسی ماکرو
در ادامه، تجهیزاتی را معرفی می‌کنیم که برای ثبت تصاویر ماکرو با بزرگنمایی یک تا ده برابر به آن‌ها نیاز خواهید داشت.
۱. رینگ معکوس (Reverse Ring)
یکی از ارزان‌ترین روش‌ها برای ورود به عکاسی ماکرو، استفاده از یک رینگ معکوس است.این رینگ به جلوی لنز متصل می‌شود و امکان نصب برعکس لنز روی بدنه دوربین را فراهم می‌کند. تنها محدودیت این روش، از بین رفتن کنترل‌های خودکار لنز است. زمانی که لنز به صورت معکوس روی دوربین قرار می‌گیرد، ارتباط الکترونیکی آن با دوربین قطع می‌شود و دیگر نمی‌توان از فوکوس خودکار یا کنترل الکترونیکی دیافراگم استفاده کرد.
در بعضی از لنزها، می‌توان با فشار دادن کلید عمق میدان در هنگام جدا کردن لنز، دیافراگم را روی مقدار موردنظر قفل کرد.
با این حال، نورسنجی خودکار در این حالت مختل می‌شود و باید به صورت کاملاً دستی نوردهی را تنظیم کرد. در این حالت، شما باید سرعت شاتر، ایزو و دیافراگم را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که تصویر شارپ و از نظر نوری متعادل باشد.
همچنین با استفاده از رینگ معکوس، می‌توان از لنزهای کراپ سنسور روی بدنه فول‌فریم استفاده کرد و به بزرگنمایی‌هایی تا چهار برابر نیز دست یافت.
۲. فیلترهای کلوزآپ (Close-Up Filters)
اگر ترجیح می‌دهید لنز را از دوربین جدا نکنید، استفاده از فیلترهای کلوزآپ راه‌حل مناسبی خواهد بود. این فیلترها مانند یک لنز ثانویه به جلوی لنز اصلی متصل می‌شوند و در مجموعه‌هایی با قدرت بزرگنمایی متفاوت (معمولاً برحسب دیوپتر) عرضه می‌گردند.
زمانی که نیاز دارید به سوژه نزدیک‌تر شوید، کافی است فیلترهایی مانند ۱ دیوپتر را روی لنز نصب کنید.در صورت نیاز به بزرگنمایی بیشتر، می‌توانید فیلترها را تعویض یا ترکیب کنید. البته باید توجه داشت که استفاده از این فیلترها ممکن است باعث کاهش کیفیت اپتیکی تصویر شود. با این حال، استفاده از فیلترهای کلوزآپ می‌تواند شما را به محدوده ماکرو واقعی وارد کند.
۳. اکستنشن تیوب (Extension Tube)
اگر بیش از حد به سوژه نزدیک شوید و از حداقل فاصله فوکوس عبور کنید، چه اتفاقی می‌افتد؟ پرتوهای نور دیگر نمی‌توانند درست روی سنسور متمرکز شوند و در نتیجه، تصویر تار به نظر می‌رسد. استفاده از اکستنشن تیوب باعث می‌شود فاصله بین لنز و سنسور دوربین افزایش پیدا کند. با این کار، صفحه کانونی دوباره روی سنسور قرار می‌گیرد و امکان ثبت تصاویری شارپ برای شما فراهم می‌شود.
زمانی که از اکستنشن تیوب استفاده می‌کنید، اندازه تصویر بزرگ‌تر می‌شود، اما روشنایی آن کاهش می‌یابد. این افت نور می‌تواند به اندازه دو استاپ یا بیشتر باشد. با این حال، چون اکستنشن تیوب هیچ لنزی ندارد، کیفیت اپتیکی تصویر کاهش نمی‌یابد. می‌توانید چند اکستنشن تیوب را روی یکدیگر قرار دهید تا به بزرگنمایی بیشتری برسید. این روش شما را به محدوده واقعی ماکرو وارد می‌کند.
۴. لنزهای ماکرو
اگر بخواهید بدون دردسر استفاده از ابزارهای جانبی وارد دنیای عکاسی ماکرو شوید، بهترین راه خرید یک لنز ماکرو است. لنزهای ماکرو واقعی توانایی فوکوس تا نسبت بزرگنمایی 1:1 را بدون نیاز به تجهیزات اضافه دارند. این لنزها همچنین قابلیت فوکوس روی بی‌نهایت را نیز دارند، بنابراین می‌توان از آن‌ها مانند یک لنز پرایم عادی استفاده کرد.
اگر به بزرگنمایی بیشتری نیاز دارید، می‌توانید لنز ماکرو خود را با تجهیزات جانبی مانند اکستنشن تیوب یا فیلترهای کلوزآپ ترکیب کنید. برخی برندها مانند کانن، لنزهای خاصی تولید کرده‌اند که بزرگنمایی‌های بسیار بالا را ممکن می‌سازند. برای مثال، لنز Canon MP-E 65mm f/2.8 می‌تواند بین نسبت 1:1 تا 5:1 بزرگنمایی کند.
اگرچه عکاسی ماکرو و کلوزآپ هر دو شامل نزدیکی به سوژه هستند، اما عکاسی ماکرو دارای بزرگنمایی واقعی ۱:۱ یا بیشتر است که در عکاسی کلوزآپ معمولاً این مقدار به دست نمی‌آید. عکاسی میکرو نیاز به تجهیزات ویژه‌تری دارد که قادر به بزرگنمایی‌های بیشتر از ۵ برابر است.
میکرو در مقابل ماکرو
زمانی که بزرگنمایی‌هایی بیش از آنچه ابزارهای ماکرو فراهم می‌کنند نیاز دارید، باید به دنیای میکروسکوپی وارد شوید.در عکاسی، چیزی به نام «لنز میکرو» وجود ندارد که بتوان آن را روی دوربین نصب کرد.برای رسیدن به بزرگنمایی‌هایی بیشتر از ۵ برابر، به میکروسکوپ نیاز خواهید داشت.
با استفاده از میکروسکوپ می‌توانید به بزرگنمایی‌هایی در حدود ۷ تا ۱۰۰ برابر یا حتی بیشتر دست یابید.خوشبختانه، خرید یک میکروسکوپ ساده ممکن است هزینه‌ای کمتر از یک لنز ماکرو داشته باشد.از میان انواع میکروسکوپ‌ها، میکروسکوپ‌های معاینه یکی از رایج‌ترین گزینه‌ها هستند. این مدل‌ها معمولاً دارای چراغ حلقه‌ای برای نورپردازی از بالا هستند و برای عکاسی مناسب‌اند.
برخی از این میکروسکوپ‌ها دوربین USB داخلی دارند، اما کیفیت آن‌ها به مراتب پایین‌تر از یک دوربین dslr ارزان‌قیمت است.
برای نتیجه بهتر، مدلی را انتخاب کنید که دارای درگاه C-Mount باشد. با استفاده از یک آداپتور مناسب، می‌توانید دوربین خود را به آن متصل کنید و از کیفیت بالا بهره ببرید.
